1. Vai trò của kẽm trong quá trình tăng trưởng và dậy thì ở trẻ
Kẽm đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng và dậy thì ở trẻ, và nó có những ảnh hưởng tích cực đối với sự phát triển toàn diện của cơ thể. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của kẽm trong giai đoạn này:
- Tham Gia vào Quá Trình Tăng Trưởng:
- Kẽm là một thành phần chính của nhiều enzyme quan trọng liên quan đến quá trình tăng trưởng, như enzyme tham gia vào tổng hợp protein và sự phân chia tế bào.
- Khi có đủ kẽm, quá trình tăng trưởng diễn ra mạnh mẽ hơn, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì khi có nhu cầu tăng cường sự phát triển.
- Tương Tác với Hormone Tăng Trưởng:
- Kẽm tương tác tích cực với các hormone tăng trưởng như Growth Hormone (GH) và Insulin-like Growth Factor 1 (IGF-1).
- Các hormone này đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự tăng trưởng của cơ bắp, xương, và các mô khác trong cơ thể.
- Duy Trì Sự Cân Bằng Hormonal:
- Kẽm giúp duy trì sự cân bằng giữa các hormone trong cơ thể, đặc biệt là trong quá trình dậy thì.
- Sự cân bằng này quan trọng để đảm bảo quá trình phát triển và chuyển đổi từ trạng thái trẻ con sang trạng thái thanh thiếu niên diễn ra đúng cách.
- Hỗ Trợ Quá Trình Tổng Hợp Protein:
- Kẽm tham gia vào quá trình tổng hợp protein, quá trình cần thiết để xây dựng và duy trì các mô và cơ bắp.
- Protein là yếu tố quan trọng trong sự phát triển cơ thể và đặc biệt là quan trọng trong giai đoạn tăng trưởng và dậy thì.
- Giảm Nguy Cơ Suy Dinh Dưỡng và Tăng Trưởng Kém:
- Thiếu hụt kẽm có thể dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng và tăng trưởng kém do ảnh hưởng đến quá trình phân chia tế bào và tổng hợp protein.
>> Thực phẩm chức năng bổ xung kẽm
Tổng cộng, kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình tăng trưởng và dậy thì ở trẻ. Để đảm bảo sự phát triển toàn diện, việc duy trì một chế độ ăn cân đối và đủ chất dinh dưỡng, trong đó có kẽm, là rất quan trọng.
2. Thiếu kẽm ảnh hưởng đến trẻ em như thế nào?
Trẻ em thiếu chất kẽm là một trong những nguyên nhân dẫn tới còi cọc và chậm dậy thì. Các nguyên nhân của thiếu kẽm bao gồm suy dinh dưỡng, nghiện rượu, kém hấp thu, bỏng diện rộng, rối loạn suy nhược mãn tính, bệnh thận mãn tính,… Ngoài ra, một số nguyên nhân dẫn tới thiếu hụt kẽm ở trẻ do tác dụng phụ của thuốc lợi tiểu khi dùng lâu ngày, sử dụng các chất tạo chelat như penicillamine cho bệnh Wilson, và các rối loạn di truyền như viêm da tiết niệu enteropathica và bệnh hồng cầu hình liềm. Nhu cầu về kẽm tăng lên trong thời kỳ mang thai và trong giai đoạn tuổi phát triển.
>> Thực phẩm chức năng bổ xung kẽm
Vì kẽm cần thiết cho sự tổng hợp protein, DNA và phân chia tế bào. Người ta tin rằng tác dụng tăng trưởng của kẽm có liên quan đến tác dụng của nó đối với sự tổng hợp protein. Do đó, kẽm được coi là một yếu tố tăng trưởng, kết quả của sự thiếu hụt kẽm làm cho sự tăng trưởng bị ảnh hưởng, tế bào sẽ chậm phân chia dẫn tới chậm phát triển chiều cao, rối loạn phát triển xương và trẻ còi cọc chậm lớn.
Các biểu hiện lâm sàng trong các trường hợp thiếu kẽm nghiêm trọng bao gồm viêm da mụn nước, rụng tóc, tiêu chảy, rối loạn cảm xúc, sụt cân, nhiễm trùng xen kẽ, thiểu năng sinh dục ở nam giới và có thể tử vong nếu không được điều trị. Thiếu kẽm vừa phải có đặc điểm là trẻ chậm dậy thì và chậm phát triển ở thanh thiếu niên, thiểu năng sinh dục ở nam, da sần sùi, kém ăn, tinh thần uể oải, vết thương chậm lành, vị giác và thích ứng tối bất thường. Chán ăn và mất cảm giác ngon miệng khi thiếu kẽm lại càng làm cho tình trạng còi cọc càng trở lên nghiêm trọng hơn.
Tóm lại, kẽm là một trong những vi chất dinh dưỡng quan trọng, đóng vai trò trong các quá trình sinh học bao gồm tăng trưởng tế bào, biệt hóa và chuyển hóa. Trẻ thiếu hụt chất kẽm sẽ dẫn tới trẻ còi cọc chậm lớn và chậm dậy thì. Do vậy, cha mẹ hãy cho trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm, khi trẻ có những dấu hiệu của thiếu kẽm thì cha mẹ hãy cân nhắc bổ sung kẽm từ chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng.
Trên thị trường, kẽm được dùng như một loại vi chất, sử dụng cung cấp cho cơ thể hiện nay có 2 loại chế phẩm: kẽm tổng hợp và kẽm sinh học. Trong khi kẽm tổng hợp được sản xuất công nghiệp từ các phản ứng hóa học trong phòng thí nghiệm nhà máy dược phẩm, kẽm sinh học lại có nguồn gốc hoàn toàn từ tự nhiên. Theo đó, để sản xuất ra kẽm sinh học, các nhà khoa học tách chiết từ các nguồn thực phẩm hữu cơ, tương tự như các cơ thể hấp thu kẽm từ thức ăn. Điều này giúp cho khả năng hấp thụ kẽm vào trong máu của kẽm sinh học tăng lên đến 3,7 lần so với kẽm tổng hợp. Vì thế, cha mẹ cần chú ý bổ sung nguồn kẽm sinh học từ tự nhiên để trẻ có thể hấp thu tốt nhất.
Ngoài kẽm, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,… giúp con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt.
