Gan là một trong những cơ quan lớn nhất và quan trọng nhất trong cơ thể con người, thực hiện nhiều chức năng cần thiết để duy trì sức khỏe và sự sống. Dưới đây là 11 chức năng quan trọng của gan.
1. Gan có chức năng gì?
Các chức năng của gan vẫn còn đang trong giai đoạn khám phá nên rất khó để có thể đưa ra con số chính xác về số lượng công việc mà gan phải làm mỗi ngày. Tuy nhiên, theo một số nhà nghiên cứu, hiện nay có khoảng 500 vai trò của gan riêng biệt.
2. 11 chức năng quan trọng của gan:
Những chức năng quan trọng của gan bao gồm:
Chức năng gan là sản xuất mật. Loại dịch này giúp ruột non phân giải và hấp thụ chất béo, cholesterol cùng một số vitamin. Mật bao gồm muối mật, cholesterol, bilirubin, chất điện giải và nước.
Hấp thu và chuyển hóa bilirubin
Bilirubin được hình thành từ sự phân hủy của hemoglobin. Chất sắt giải phóng từ hemoglobin được lưu trữ trong gan hoặc tủy xương. Tủy xương sẽ sử dụng các chất sắt này để tạo ra các tế bào máu thế hệ tiếp theo.
Chức năng của gan là hỗ trợ quá trình đông máu
Vitamin K đóng vai trò thiết yếu để tạo ra một số chất đông máu nhất định giúp đông máu. Sự hiện diện của mật góp phần cho quá trình hấp thụ vitamin K của cơ thể. Nếu gan không sản xuất đủ mật, cơ thể không sản sinh đủ các yếu tố đông máu.
Chuyển hóa chất béo
Mật phân hủy chất béo và làm cho chúng dễ được hấp thu vào cơ thể hơn.
Chuyển hóa carbohydrate
Gan là nơi lưu trữ carbohydrate, dưới dạng glycogen, và đồng thời phân giải chúng thành glucose (đường). Tiếp đó, các phân tử đường này sẽ di chuyển vào máu nhằm duy trì mức đường trong máu bình thường. Bất cứ khi nào cơ thể cần thêm năng lượng, gan sẽ giải phóng đường từ quá trình ly giải glycogen.
Lưu trữ vitamin và khoáng chất
Một chức năng của gan khác là lưu trữ vitamin A, D, E, K và B12. Trong một số trường hợp, vitamin còn có thể được trữ trong vài năm để dự phòng. Bên cạnh đó, chức năng của gan còn bao gồm dự trữ sắt từ hemoglobin dưới dạng ferritin, nhằm sẵn sàng tạo ra các tế bào hồng cầu mới.
Hỗ trợ chuyển hóa protein
Mật giúp phân hủy protein để tiêu hóa.
Lọc máu
Chức năng của gan phổ biến nhất là lọc và loại bỏ các hoạt chất không có lợi ra khỏi cơ thể, bao gồm các hormone, như estrogen và aldosterone, cùng những độc tố từ bên ngoài cơ thể, bao gồm rượu và các loại thuốc mà bạn dùng.
Chức năng của gan là miễn dịch
Gan là một phần của hệ thống thực bào đơn nhân. Nó chứa số lượng lớn các tế bào Kupffer (đại thực bào) liên quan đến hoạt động miễn dịch. Những tế bào này phá hủy mọi tác nhân gây bệnh có thể xâm nhập vào gan qua ruột.
Vai trò của gan là sản xuất albumin
Albumin là protein phổ biến nhất trong huyết thanh. Nó vận chuyển axit béo và hormone steroid để giúp duy trì áp lực máu ổn định và ngăn ngừa rò rỉ mạch máu.
Tổng hợp angiotensinogen
Hormone này làm tăng huyết áp bằng cách thu hẹp các mao mạch lại khi nhận được cảnh báo bởi sự sản sinh renin (enzyme) ở thận.
3. Các tế bào gan tái sinh như thế nào?
Do tầm quan trọng của gan và các chức năng của nó, quá trình tiến hóa đã đảm bảo rằng gan có thể tái sinh nhanh chóng, miễn là nó được giữ khỏe mạnh. Nó có thể được tái tạo hoàn toàn, miễn là còn lại tối thiểu khoảng 25% mô. Gan có thể phát triển trở lại kích thước và khả năng trước đó mà không bị mất chức năng trong quá trình tăng trưởng.
Ở người, quá trình tái tạo gan có thể diễn ra trong 8–15 ngày. Sau đó vài tuần, những mô gan mới được tái tạo hoàn toàn giống các mô ban đầu.
Gan đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì sức khỏe và chức năng cơ thể. Việc hiểu rõ các chức năng của gan giúp chúng ta nhận thức được tầm quan trọng của việc duy trì một lối sống lành mạnh để bảo vệ và hỗ trợ gan hoạt động hiệu quả.
