Chảy máu đường tiêu hóa có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm viêm nhiễm, tổn thương niêm mạc dạ dày hoặc ruột, hay các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư. Thực phẩm chức năng như quercetin, vitamin K, và các chất chống ô nhiễm có thể hỗ trợ quá trình lành và giảm viêm. Tuy nhiên, việc sử dụng thực phẩm chức năng nên được thảo luận và giám sát dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, và không nên thay thế cho phác đồ điều trị chính thức.
Chảy máu đường tiêu hóa, một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, thường là dấu hiệu của nhiều tình trạng y tế đặc biệt. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về mức độ nguy hiểm của tình trạng này và những nguyên nhân phổ biến đằng sau sự xuất hiện của chảy máu đường tiêu hóa.
- Chảy máu ở thực quản
Nguyên nhân chủ yếu gây chảy máu tại thực quản là do tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Khi gan có các mô xơ, sẹo hoặc huyết khối thì lượng máu về gan giảm, điều này làm máu bị ứ lại ở ngoại biên trong đó có tĩnh mạch thực quản. Các tĩnh mạch này rất nhỏ nên khi lượng máu tăng lên đột ngột sẽ rất dễ vỡ.
Ngoài ra còn có một số nguyên nhân ít gặp hơn như loét thực quản, HC Mallory weiss,… Bệnh cần được cấp cứu ngay lập tức nếu không sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
- Chảy máu tại dạ dày – tá tràng
Chảy máu tại dạ dày – tá tràng chủ yếu là do loét dạ dày-tá tràng. Loét dạ dày thường ở bờ cong nhỏ, vùng tâm vị, hàng vị, mặt sau dạ dày. Tỉ lệ xuất huyết trong loét dạ dày là từ 15-16%. Loét tá tràng thường ở hành tá tràng, tỉ lệ loét tá tràng có biến chứng chảy máu là 25%.
1. Mức Độ Nguy Hiểm của Chảy Máu Đường Tiêu Hóa
Chảy máu đường tiêu hóa không chỉ là một triệu chứng đơn giản mà còn là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe nặng nề. Mức độ nguy hiểm của tình trạng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm nguồn gốc của chảy máu, lượng máu mất đi, và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.
a. Nguy Hiểm Ngay Lập Tức
Chảy máu đường tiêu hóa có thể dẫn đến mất máu nhiều, gây ra tình trạng sốc và nguy cơ tử vong ngay lập tức. Điều này đặc biệt đúng khi chảy máu đến mức ảnh hưởng đến khả năng cung cấp oxy cho cơ thể.
b. Nguy Hiểm Dài Hạn
Ngoài ra, nếu chảy máu kéo dài, có thể gây suy giảm chức năng cơ thể do thiếu máu. Sự thiếu máu kéo dài ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng như tim, não, và thận, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
2. Nguyên Nhân Gây Ra Chảy Máu Đường Tiêu Hóa
Chảy máu đường tiêu hóa có thể xuất phát từ nhiều nguồn gốc khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến mà chúng ta cần tìm hiểu để hiểu rõ hơn về tình trạng này.
a. Đau Đớn và Nhiễm Trùng:
Chảy máu đường tiêu hóa thường đi kèm với đau đớn và có thể là hậu quả của việc tổn thương trong ruột. Nhiễm trùng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
b. Bệnh Lý Đường Ruột:
Các bệnh lý như viêm đại tràng, đau dạ dày và dạ dày tá tràng có thể gây ra chảy máu đường tiêu hóa. Các tổn thương và sưng có thể dẫn đến sự xuất hiện của máu trong phân.
c. Tình Trạng Cấp Cứu:
Chảy máu đường tiêu hóa cũng có thể là hậu quả của các tình trạng cấp cứu như thủy thũng ruột, uốn vòi cái, hay viêm ruột nặng.
d. Uống Rượu và Thuốc Lạc:
Lạc quan về việc uống rượu và sử dụng thuốc lạc có thể dẫn đến việc tổn thương niêm mạc ruột, gây chảy máu.
e. Các Tình Trạng Y Tế Khác:
Ngoài ra, chảy máu đường tiêu hóa cũng có thể là biểu hiện của các tình trạng y tế khác như ung thư đường ruột, các vấn đề về huyết áp, hoặc cả các bệnh lý gen.
3. Cách Phòng Ngừa và Điều Trị
a. Kiểm Tra Sức Khỏe Định Kỳ:
Quan trọng nhất là duy trì sự theo dõi sức khỏe định kỳ và thăm bác sĩ khi có bất kỳ triệu chứng nào lạ. Sự phát hiện sớm có thể ngăn chặn các vấn đề trở nên nghiêm trọng.
b. Chế Độ Ăn Uống và Lối Sống:
Chế độ ăn uống giàu chất xơ, cùng với việc giảm stress và không sử dụng quá mức các chất kích thích, có thể giúp giảm nguy cơ chảy máu đường tiêu hóa.
c. Điều Trị Theo Hướng Bác Sĩ:
Điều trị cụ thể phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể của chảy máu. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc, phẫu thuật, hoặc điều trị tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Triệu chứng của xuất huyết tiêu hóa
Triệu chứng cơ năng:
- Nôn ra máu: Máu tươi, máu đen, máu cục, có thể lẫn với thức ăn, số lượng ít hoặc nhiều.
- Đi cầu phân đen: Phân thường có màu đen như bã cà phê, mùi thối khắm. Số lượng và tính chất máu phụ thuộc vào thời gian lưu chuyển trong ruột và lượng máu xuất huyết. Trường hợp chảy máu nhiều phân thường loãng, có nước màu đỏ xen lẫn. Trường hợp chảy máu ít phân vẫn thành khuôn, màu đen như nhựa đường, mùi khắm.
Triệu chứng thực thể:
- Loét dạ dày – tá tràng: Đau thượng vị hay 1⁄4 trên phải.
- Loét thực quản: Trào ngược thực quản, có rối loạn nuốt trước đây.
- Mallory weiss: Nôn, buồn nôn, ho nhiều.
- Vỡ, giãn tĩnh mạch thực quản: Vàng da, yếu ớt, thiếu máu, mệt mỏi,…
Những biểu hiện của rối loạn huyết động:
- Da niêm mạc: Da lạnh, niêm mạc nhợt, trắng bệch.
- Mạch: Nhanh, khó bắt.
- Huyết áp: Giảm, hạ huyết áp tư thế.
- Tri giác: Tỉnh, mệt, li bì, vật vã.
Các triệu chứng khác:
- Sốt.
- Sốc giảm thể tích.
- Thuyên tắc phổi: Ít gặp
- Thiểu niệu.
- Hôn mê gan.