Xơ gan mất bù là một trong những giai đoạn nguy hiểm của bệnh xơ gan, khi gan không còn khả năng thực hiện các chức năng sống còn cho cơ thể. Đây là tình trạng cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị xơ gan mất bù một cách hiệu quả.
1. Xơ Gan Mất Bù Là Gì?
Xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan, khi các tế bào gan bị tổn thương nặng nề, không còn khả năng tái tạo và đảm bảo chức năng gan. Điều này dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng của gan, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể của người bệnh.
Bệnh gan mạn tính sẽ dẫn đến xơ hóa và xơ gan. Xơ gan cóp hai giai đoạn, giai đoạn đầu là còn bù và giai đoạn sau là xơ gan mất bù. Xơ gan mất bù đặc trưng bởi dấu hiệu: vàng da, cổ trướng, bệnh não gan, xuất huyết do vỡ giãn tĩnh mạch. Với xơ gan còn bù, người bệnh thường không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào bởi cơ quan vẫn hoạt động bình thường. Ngược lại, khi tiến triển đến giai đoạn mất bù, chức năng gan và biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra.
Đối với tình trạng này, người bệnh cần được chăm sóc và điều trị y tế ngay lập tức với thời gian nằm viện kéo dài. Ngoài ra, xơ gan mất bù có nguy cơ gây tử vong cao, lên đến 20- 50% tùy theo các loại biến chứng. Vì vậy, quá trình theo dõi, phát hiện và điều trị ngay từ sớm là thực sự quan trọng.
2. Nguyên Nhân Gây Ra Xơ Gan Mất Bù
Bệnh xơ gan mất bù là giai đoạn nặng của xơ gan. Tình trạng này xảy ra khi sẹo ở cơ quan đã trở nên nghiêm trọng, gây cản trở đến hoạt động bình thường. Bất kỳ tổn thương nào xảy ra đối với gan đều có thể dẫn đến sẹo, cuối cùng chuyển dần sang xơ gan mất bù. Một số nguyên nhân điển hình nhất phải kể đến bao gồm:
- Uống nhiều bia, rượu trong thời gian dài.
- Viêm gan virus B hoặc viêm gan virus C mạn tính.
- Tích tụ chất béo trong gan.
- Tích tụ sắt trong gan.
- Tích tụ đồng trong gan.
- Ống dẫn mật hoạt động không bình thường.
- Bệnh gan tự miễn.
- Tổn thương đường mật
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc, chẳng hạn như Methotrexate.
3. Triệu Chứng Của Xơ Gan Mất Bù
Trong giai đoạn đầu, xơ gan thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên khi tiến triển đến xơ gan mất bù, người bệnh có thể nhận biết thông qua một số dấu hiệu điển hình sau:
- Vàng da.
- Mệt mỏi.
- Sụt cân.
- Dễ chảy máu và bầm tím.
- Cổ trướng (bụng đầy hơi do tích tụ dịch).
- Sưng chân do phù giữ nước.
- Lú lẫn, nói lắp hoặc buồn ngủ.
- Buồn nôn.
- Chán ăn
- Lòng bàn tay đỏ.
- Tinh hoàn bị thu nhỏ.
- Ngứa ngáy bất thường.
- Giãn tĩnh mạch.
4. Chẩn Đoán Xơ Gan Mất Bù
Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán được áp dụng phổ biến cho tình trạng xơ gan mất bù:
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm công thức máu có thể tiểu cầu giảm, xét nghiệm chất đông máu giảm như prothrombin giảm, albumin máu giảm
- Siêu âm thấy dịch trong ổ bụng, gan xơ, tĩnh mạch cửa giãn, lách to, có thể thấy khối u khi có biến chứng ung thư gan
- Nội soi thực quản dạ dày: có giãn tĩnh mạch tại thực quản, tĩnh mạch tại dạ dày. tất cả bệnh nhân xơ gan cần nội soi để điều trị dự phòng chảy máu do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản
5. Phương Pháp Điều Trị Xơ Gan Mất Bù
Điều trị xơ gan mất bù đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời và toàn diện:
- Điều chỉnh chế độ ăn uống: Hạn chế muối, tăng cường protein và vitamin để hỗ trợ gan.
- Thuốc: Sử dụng các loại thuốc giảm triệu chứng như thuốc lợi tiểu, thuốc giảm áp lực tĩnh mạch cửa và thuốc bảo vệ gan.
- Điều trị nguyên nhân: Nếu xơ gan do viêm gan virus, cần điều trị kháng virus để kiểm soát bệnh.
- Ghép gan: Trong trường hợp gan bị tổn thương nặng, ghép gan là lựa chọn duy nhất để cứu sống bệnh nhân.
6. Cách Phòng Ngừa Xơ Gan Mất Bù
Để phòng ngừa xơ gan mất bù, bạn cần:
- Tránh xa rượu bia: Hạn chế tối đa việc sử dụng rượu bia để bảo vệ gan.
- Tiêm phòng viêm gan: Tiêm vaccine phòng viêm gan B và C để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm virus.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh tình trạng thừa cân béo phì để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ.
- Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra chức năng gan định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về gan.
Xơ gan mất bù là một tình trạng nguy hiểm cần được phát hiện và điều trị kịp thời. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình và ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng. Hãy duy trì một lối sống lành mạnh và thăm khám sức khỏe định kỳ để bảo vệ gan của bạn khỏi xơ gan mất bù.
