Gan là cơ quan có chức năng thải độc của cơ thể, tổng hợp protein, là nơi dự trữ đường và chất béo và sản xuất ra dịch mật. Gan cũng là cơ quan có khả năng tái sinh mạnh của cơ thể. Chính vì thế, dù gan có bệnh thì cũng khó nhận biết các triệu chứng về bệnh. Đến khi nhận thấy bất thường của cơ thể thì thường tình hình đã trở nên khá xấu. Hãy thăm khám thường xuyên để ngăn ngừa, điều trị các bệnh về gan và tuân thủ nguyên tắc dinh dưỡng dưới đây.
1. Các bệnh chính và nguyên nhân gây ra bệnh lý gan
Hơn 50% người mắc bệnh gan là do vi-rút viêm gan. Nhưng gần đây, bệnh gan nhiễm mỡ – sinh ra bởi biến chứng của rượu, béo phì, các bệnh liên quan đến lối sống – đang ngày càng tăng.
1.1. Viêm gan do vi-rút
- Viêm gan A: Là bệnh gây ra bởi vi-rút viêm gan A. Lây nhiễm chủ yếu qua đường tiêu hóa thông qua ăn uống thức ăn nhiễm vi-rút.
- Viêm gan B: Bệnh gây ra do nhiễm vi-rút viêm gan B. Cơ thế bị lây nhiễm bệnh qua máu, dịch thể, lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh đẻ.
- Viêm gan C: Bệnh gây ra do nhiễm vi-rút viêm gan C. Cơ thể bị lây nhiễm qua máu, dịch thể. Ví dụ: Qua truyền máu hay tiêm chích ma túy hiện có nguy cơ chuyển thành viêm gan mạn tính, xơ gan hay ung thư gan.
1.2. Gan nhiễm mỡ
Đây là bệnh chủ yếu do ăn quá nhiều chất béo hay uống nhiều rượu bia khiến mỡ tích tụ quá mức trong gan. Nhiều trường hợp gan nhiễm mỡ kết hợp cùng bệnh liên quan đến lối sống không lành mạnh: Hút thuốc, uống rượu, ăn nhiều,…
1.3. Tổn thương gan do rượu
GGT tăng cao. Nguyên nhân là uống nhiều rượu trong thời gian dài. Có thể tiến triển thành xơ gan, ung thư gan.
2. Triệu chứng của bệnh gan
- Cơ thể uể oải, không muốn ăn.
- Có cảm giác buồn nôn.
- Lòng bàn tay bị đỏ.
- Vàng da, vàng mắt.
- Chân tay bị sưng phù lên.
- Cơ thể bị ngứa, sốt nhẹ kéo dài, bụng trướng lên cổ.
3. Nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân rối loạn chức năng gan
- Cung cấp đủ năng lượng: 25 – 40 Kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh.
- Chia nhỏ bữa ăn: 5 – 6 bữa/ngày.
- Protein: 0,8 – 2 gram/kg/ngày.
- Hạn chế chất béo. Lipid chiếm 10 – 15% tổng năng lượng.
- Uống đủ nước: 40ml/kg/ngày.
- Không ăn thực phẩm dễ gây dị ứng.
- Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và thức ăn có nhiều dầu mỡ.
- Hạn chế uống rượu bia và không hút thuốc lá.