Chắc hẳn bạn đã biết sinh thiết gan là gì, có vai trò ra sao, kỹ thuật thực hiện cũng như các trường hợp chỉ định và chống chỉ định thế nào. Tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu về quy trình khi tiến hành sinh thiết gan, gồm các bước cơ bản dưới đây:

1. Chuẩn bị sinh thiết gan

Trước khi sinh thiết, bạn cần thực hiện một số việc để có sự chuẩn bị tốt nhất, giúp thủ thuật diễn ra thuận lợi, cụ thể như sau:

• Người bệnh sẽ được bác sĩ tư vấn, cho biết về cách sinh thiết gan như thế nào, quy trình thực hiện ra sao. Trường hợp có thắc mắc cần giải đáp, bạn hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ. Người bệnh cũng có thể được yêu cầu xem mẫu đơn cho phép làm thủ thuật sinh thiết và ký tên vào đó nếu đồng ý.

• Người bệnh phải cung cấp những thông tin về tiền sử bệnh lý, điển hình như chứng rối loạn chảy máu. Bạn cần thông báo cho bác sĩ biết nếu có tiền sử dị ứng, nhạy cảm với băng dán, mủ cao su, thuốc gây mê (chung và cục bộ) hay bất kỳ loại thuốc nào khác.

• Nếu đang có thai hoặc nghi ngờ bản thân mang thai, bạn hãy thông báo điều này với bác sĩ.

• Bạn cần liệt kê danh sách các loại thuốc, thảo dược, thực phẩm chức năng, vitamin,… mà bản thân đang dùng. Trước khi chọc sinh thiết gan, bạn sẽ được yêu cầu tạm dừng sử dụng một số loại dược phẩm hỗ trợ, thuốc có khả năng khiến nguy cơ chảy máu gia tăng, điển hình là:

• • Ibuprofen, aspirin và những loại thuốc có công dụng giảm đau khác.

• • Những loại thực phẩm chức năng có thể khiến nguy cơ chảy máu không kiểm soát gia tăng.

• • Những loại thuốc chống đông máu (làm loãng máu) như warfarin.

• Trước khi sinh thiết, người bệnh cũng cần ngưng dùng một số loại thuốc khác, ví dụ như: Thuốc chống viêm không steroid, thuốc tim mạch (ticlopidine, dipyridamole, abciximab,…), một vài loại thảo dược (điển hình là ginkgo biloba, dầu cá),… Thế nhưng, người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dừng dùng thuốc.

• Người bệnh sẽ được yêu cầu làm xét nghiệm máu nhằm mục đích kiểm tra khả năng đông máu trước khi sinh thiết. Trong trường hợp gặp vấn đề về đông máu, người bệnh sẽ được bác sĩ cho truyền những yếu tố đông máu hoặc tiểu cầu. Lúc này, thay vì tiến hành sinh thiết gan qua da, bác sĩ có thể đề nghị làm sinh thiết qua đường tĩnh mạch.

• Trước khi thực hiện thủ thuật, người bệnh có thể được chỉ định làm các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, CT scan,… Việc làm này hỗ trợ bác sĩ xác định được vị trí phù hợp, tối ưu để đưa kim sinh thiết vào.

• Trước khi sinh thiết khoảng 6 – 8 tiếng, người bệnh có thể được yêu cầu không ăn uống bất kỳ thứ gì.

• Trước lúc làm thủ thuật, người bệnh có thể được cho sử dụng thuốc an thần. Lưu ý, nếu dùng thuốc an thần thì sẽ khiến bạn buồn ngủ. Do đó, bạn phải sắp xếp nhờ người thân đưa về sau khi hoàn tất quá trình sinh thiết. Để đề phòng nguy cơ gặp biến chứng sau sinh thiết gan, người bệnh cũng được khuyến cáo nên nằm lại bệnh viện theo dõi khoảng 1 ngày.

2. Thực hiện sinh thiết gan

Vậy thực hiện sinh thiết gan như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu với 3 kỹ thuật sinh thiết cụ thể dưới đây:

• Sinh thiết gan qua da:
  • Thông qua phương pháp chụp CT, siêu âm hoặc gõ bụng của người bệnh, bác sĩ sẽ tìm thấy vị trí tối ưu để đưa kim sinh thiết vào. Trong suốt quá trình làm thủ thuật, bác sĩ cũng có thể áp dụng kỹ thuật chụp CT hoặc siêu âm để điều hướng kim sinh thiết.
  • Nơi đưa kim sinh thiết vào sẽ được gây tê cục bộ. Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ cho người bệnh dùng thuốc giảm đau, an thần.
  • Bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh đặt tay phải lên đầu, nằm ở tư thế ngửa. Tiếp theo, bác sĩ tiến hành rạch một đường nhỏ phía bên phải bụng của người bệnh rồi đưa kim sinh thiết vào. Trong lúc lấy mẫu mô gan, bác sĩ có thể yêu cầu bạn thở ra và nín thở.
  • Một miếng băng sẽ được bác sĩ đặt lên vết cắt sau khi hoàn tất việc chọc sinh thiết gan. Lúc này, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh nằm nghiêng sang phải và duy trì tư thế đó trong vài giờ. Trong 2 – 4 giờ đầu sau khi sinh thiết, bạn sẽ được bác sĩ kiểm tra tình trạng sức khỏe thường xuyên.
• Sinh thiết gan bằng nội soi:
  • Người bệnh có thể được gây mê toàn thân trong suốt quá trình sinh thiết nội soi. Người bệnh cần nằm ở tư thế ngửa, để sinh thiết gan bác sĩ sẽ rạch một hay nhiều vết nhỏ trên bụng.
  • Thông qua vết rạch, bác sĩ sẽ đưa các công cụ đặc biệt vào bên trong, có cả một máy quay video nhỏ. Nó có chức năng chiếu hình ảnh trong bụng người bệnh lên màn hình. Qua đó, bác sĩ điều hướng dụng cụ đến gan để tiến hành lấy mẫu. Khi đã hoàn tất, bác sĩ sẽ lấy công cụ ra và đóng vết thương lại bằng những mũi khâu.

3. Sau khi sinh thiết gan

Mẫu mô gan sau khi lấy ra sẽ được gửi đi kiểm tra ở phòng thí nghiệm. Người bệnh sẽ được chuyển đến phòng hồi sức sau khi hoàn tất quá trình sinh thiết. Y tá sẽ tiến hành theo dõi nhịp thở, mạch và huyết áp của bạn.

Người bệnh cần nghỉ ngơi từ 2 – 4 tiếng. Vài giờ sau khi sinh thiết, người bệnh có thể được lấy mẫu máu để kiểm tra, đánh giá tình trạng mất máu bên trong.

Người bệnh và thân nhân sẽ được tư vấn, hướng dẫn về cách chăm sóc sức khỏe, vết thương sau khi sinh thiết. Hình thức chăm sóc cũng sẽ có điểm khác biệt giữa các kỹ thuật sinh thiết. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ xem bao giờ thì bản thân có thể sinh hoạt lại như bình thường. Người bệnh không nên lái xe sau khi sinh thiết vì thuốc an thần có thể vẫn còn tác dụng. Bạn nên nhờ người thân đưa mình về nhà để đảm bảo an toàn.

4. Đọc kết quả sinh thiết gan

Mẫu mô sẽ được nhà nghiên cứu bệnh học xem xét, tìm ra những tổn thương, dấu hiệu bệnh lý ở gan. Người bệnh có thể đến nhận kết quả theo lịch hẹn hoặc khi đi tái khám. Kết quả có thể là bình thường hoặc xuất hiện điểm bất thường (chỉ ra bệnh về gan).

Kết quả sẽ được bác sĩ đọc và giải thích cho người bệnh hiểu. Lúc này, kết quả chẩn đoán có thể là một căn bệnh tại gan. Bác sĩ cũng có khả năng cho bạn biết bệnh gan đang ở giai đoạn nào, mức độ nặng nhẹ ra sao. Tùy vào cấp độ bệnh nhẹ, trung bình hay nặng, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán và đề xuất phương pháp chữa trị phù hợp.

 

5. Cách chăm sóc sau khi sinh thiết gan

Nếu được xuất viện về nhà sau khi sinh thiết, bạn nên dành một khoảng thời gian nhất định để nằm nghỉ ngơi. Bạn cần tránh căng thẳng hoặc ho mạnh. Vị trí dùng kim đâm vào để sinh thiết có thể bị nhức kéo dài khoảng 1 tuần tùy vào cơ địa từng người. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc giảm đau nếu chưa có chỉ định của bác sĩ. Vì aspirin hay một số loại thuốc giảm đau có thể khiến nguy cơ chảy máu gia tăng.

Trong khoảng 1 tuần đầu, hãy tránh nâng vật nặng và chú ý hơn đến cách sinh hoạt. Người bệnh cũng cần tránh dùng thuốc chống đông trong nhiều ngày và chăm sóc vết thương cẩn thận. Người bệnh có thể ăn uống bình thường trừ khi nhận chỉ định khác từ bác sĩ. Bạn nên đi thăm khám ngay nếu gặp phải dấu hiệu bất thường dưới đây:

• Vùng vai hoặc vị trí sinh thiết gan đau nhức với mức độ nghiêm trọng.
• Đau ngực.
• Khó thở.
• Vị trí sinh thiết bị chảy máu, tiết dịch lạ.
• Tim đập nhanh.
• Vã mồ hôi, cảm thấy mệt mỏi.
• Ớn lạnh hoặc sốt với mức nhiệt cao hơn 38 độ C.
• Đau bụng.
• Phân màu hắc ín, đen hoặc thấy máu trong phân.

6. Các câu hỏi xoay quanh sinh thiết gan

Biến chứng sinh thiết gan là gì, có nguy hiểm không?

Sinh thiết gan vốn là phương pháp an toàn nếu được thực hiện bởi bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, thủ thuật này vẫn tiềm ẩn một số biến chứng, rủi ro, gồm có:

• Gây ra cảm giác đau: Vị trí thực hiện thủ thuật bị đau là biến chứng sau sinh thiết gan phổ biến. Tình trạng này sẽ khiến người bệnh cảm thấy hơi khó chịu. Để hỗ trợ làm giảm bớt cơn đau, một số loại thuốc có thể được bác sĩ chỉ định, ví dụ như acetaminophen,…

• Xuất hiện tình trạng chảy máu: Sau khi sinh thiết gan có thể bị chảy máu. Trường hợp người bệnh bị chảy máu nghiêm trọng thì phải đến cơ sở y tế làm phẫu thuật cầm máu hoặc tiến hành truyền máu.

• Nhiễm trùng: Vi khuẩn hiếm khi có khả năng xâm nhập vào máu hoặc khoang bụng.

• Các cơ quan lân cận bị chấn thương: Kim sinh thiết có thể tác động đến cơ quan nội tạng khác trong lúc làm thủ thuật, điển hình là phổi hay túi mật,… Thế nhưng trường hợp này cũng ít khi xảy ra.

Sinh thiết gan có đau không?

Như đã đề cập ở trên, người bệnh sau khi chọc sinh thiết gan có thể cảm thấy đau tại vị trí làm thủ thuật. Tuy nhiên, tình trạng này thường nhẹ và sẽ sớm thuyên giảm theo thời gian. Người bệnh có thể được bác sĩ kê đơn thuốc giúp làm giảm đau hữu hiệu.

Bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh vận động mạnh sau khi sinh thiết gan để vết thương nhanh chóng lành, hạn chế cảm giác đau đớn. Nếu triệu chứng đau gia tăng nghiêm trọng, bạn hãy đến gặp bác sĩ thăm khám để được hỗ trợ, xử trí kịp thời.

Sinh thiết gan có nguy hiểm không?

Quá trình sinh thiết gan sẽ diễn ra an toàn, thuận lợi nếu người bệnh thực hiện tại bệnh viện lớn, uy tín, có trang thiết bị hiện đại, tân tiến, quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn. Thế nhưng sinh thiết gan vẫn tồn tại một số rủi ro nhất định, người bệnh cần lưu ý để chủ động phòng tránh.

Nếu chẳng may gặp biến chứng bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế thăm khám ngay để nhận được sự hỗ trợ từ bác sĩ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay chữa trị tại nhà.

Sinh thiết gan bao lâu có kết quả?

Quá trình xem xét, đánh giá mẫu mô gan tại phòng thí nghiệm có thể kéo dài trong khoảng một vài tuần. Sau đó, cơ sở y tế sẽ trả kết quả cho người bệnh. Người bệnh có thể nhận kết quả khi đến bệnh viện tái khám hoặc được thông báo qua điện thoại.

Thời gian trả kết quả sinh thiết gan ở mỗi cơ sở y tế sẽ khác nhau. Điều này còn tùy thuộc vào chất lượng dịch vụ, trình độ chuyên môn của nhà nghiên cứu bệnh học, máy móc, trang thiết bị,… Bạn nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ để biết thời gian nhận kết quả chính xác.